韩军出动12架直升机搬运一天 萨德反导部署在即
Ti?ng Kurd | |
---|---|
Kurd? / ????? | |
![]() | |
S? d?ng t?i | Th? Nh? K?, Iraq, Iran, Syria, Armenia, Azerbaijan, Gruzia |
Khu v?c | Kurdistan, Ti?u á, Kavkaz, Khorasan |
T?ng s? ng??i nói | Kho?ng 20–30 tri?u[1] |
Dan t?c | Ng??i Kurd |
Phan lo?i | ?n-?u |
Ph??ng ng? | B?c Kurd (Kurmanji)
Trung Kurd (Sorani)
Nam Kurd (Palewani)
|
H? ch? vi?t | ?ang s? d?ng: B?ng ch? cái Hawar (Latinh; dùng ch? y?u t?i Th? Nh? K? và Syria) Ch? Sorani (ch? Ba T?-? R?p; dùng ch? y?u t?i Iraq và Iran) Kh?ng dùng n?a: Ch? Kirin (các vùng l?nh th? c?u X? Vi?t) |
??a v? chính th?c | |
Ng?n ng? chính th?c t?i | ![]() |
Ng?n ng? thi?u s? ???c c?ng nh?n t?i | |
M? ng?n ng? | |
ISO 639-1 | ku |
ISO 639-2 | kur |
ISO 639-3 | tùy tr??ng h?p:ckb – Trung Kurdkmr – B?c Kurdsdh – Nam Kurd |
Glottolog | kurd1259 [3] |
Linguasphere | 58-AAA-a (North Kurdish incl. Kurmanji & Kurmanjiki) + 58-AAA-b (Central Kurdish incl. Dimli/Zaza & Gurani) + 58-AAA-c (South Kurdish incl. Kurdi) |
![]() | |
![]() | |
Ti?ng Kurd (Kurd?, ?????) là m?t d?y ph??ng ng? g?m các ph??ng ng? và ng?n ng? liên quan ??n nhau ???c nói b?i ng??i Kurd ? Tay á. Ti?ng Kurd bao g?m ba nhóm ph??ng ng? g?i là B?c Kurd (Kurmanji), Trung Kurd (Sorani), và Nam Kurd (Palewani). M?t nhóm các ng?n ng? Iran phi Kurd, g?i là nhóm ng?n ng? Zaza–Gorani, c?ng ???c nói b?i vài tri?u ng??i Kurd.[4][5][6][7] Nghiên c?u n?m 2009 ??c tính r?ng có t? 8 ??n 20 tri?u ng??i b?n ng? ti?ng Kurd ? Th? Nh? K?.[8] ?a s? ng??i Kurd nói ti?ng B?c Kurd ("Kurmanji").[9][10]
Ngày nay, có hai nhóm ph??ng ng? ti?ng Kurd chính ???c dùng trong v?n vi?t, là ti?ng B?c Kurd ? mi?n b?c vùng Kurdistan và ti?ng Trung Kurd ? xa h?n v? phía ??ng và nam. Ti?ng Trung Kurd, cùng v?i ti?ng ? R?p, là m?t trong hai ng?n ng? chính th?c c?a Iraq và trong tài li?u chính tr? ???c g?i ??n gi?n là "ti?ng Kurd".[11][12] N?n v?n h?c ti?ng Kurd h?u nh? ch? t?p trung vào th? cho ??n ??u th? k? 20 khi xu?t hi?n nhi?u tác gi? theo ?u?i nhi?u phong cách h?n.
Xem thêm
[s?a | s?a m? ngu?n]Tham kh?o
[s?a | s?a m? ngu?n]- ^ SIL Ethnologue cho nh?ng ??c tính theo nhóm ph??ng ng?, mà c?ng h?t l?i ??t 31 tri?u, dù ch? có "nh?ng con s? r?t s? b? v? s? ng??i nói ti?ng B?c Kurd". Ethnologue estimates for dialect groups: B?c: 20,2 tri?u (15 tri?u t?i Th? Nh? K? n?m 2009), Trung: 6,75 tri?u (2009), Nam: 3 tri?u (2000), Laki: 1M (2000). Nationalencyklopedin trong "V?rldens 100 st?rsta spr?k 2007", ??c tính ti?ng Kurd có 20,6 ng??i nói.
- ^ Pavlenko, Aneta (2008). Multilingualism in post-Soviet countries. Bristol, UK: Multilingual Matters. tr. 18–22. ISBN 978-1-84769-087-6.
- ^ Nordhoff, Sebastian; Hammarstr?m, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, biên t?p (2013). "Kurdish". Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ^ Kaya, Mehmet. The Zaza Kurds of Turkey: A Middle Eastern Minority in a Globalised Society. ISBN 1-84511-875-8
- ^ "B?n sao ?? l?u tr?" (PDF). B?n g?c (PDF) l?u tr? ngày 3 tháng 8 n?m 2011. Truy c?p ngày 14 tháng 6 n?m 2017.
- ^ "Languages of the Middle East". B?n g?c l?u tr? ngày 18 tháng 1 n?m 2012. Truy c?p ngày 23 tháng 12 n?m 2011.
- ^ A Modern History of the Kurds: Third Edition - David McDowall - Google Books. Books.google.com. ngày 14 tháng 5 n?m 2004. Truy c?p ngày 18 tháng 12 n?m 2012.
- ^ Tài li?u dan c? v? ng??i Kurd kh?ng ?áng tin c?y, nh?t là Th? Nh? K?, n?i ng??i Kurd sinh s?ng ??ng nh?t, do Th? Nh? K? kh?ng cho phép th?c hi?n ?i?u tra thành ph?n dan t?c hay ng?n ng? k? t? n?m 1965; ??c tính s? ng??i Kurd t?i Th? Nh? K? là t? 10% ??n 25% dan s?, t?c 8 ??n 20 tri?u ng??i.
- ^ "Kurmanji". Truy c?p ngày 24 tháng 2 n?m 2016.
- ^ "Kurmanji Kurdish" (PDF). Truy c?p ngày 24 tháng 2 n?m 2016.
- ^ Allison, Christine. The Yezidi oral tradition in Iraqi Kurdistan. 2001. "However, it was the southern dialect of Kurdish, Sorani, the majority language of the Iraqi Kurds, which received sanction as an official language of Iraq."
- ^ "Kurdish language issue and a divisive approach - Kurdish Academy of Language".
Liên k?t ngoài
[s?a | s?a m? ngu?n]- H?c vi?n Ng??i Kurd t?i Paris
- Ti?ng Kurd trên Bác khoa toàn th? Iran L?u tr? ngày 18 tháng 12 n?m 2009 t?i Wayback Machine
- T? ?i?n ti?ng Kurd-ti?ng Anh L?u tr? ngày 2 tháng 4 n?m 2013 t?i Wayback Machine